SORRERA ETA GIZARTEA

K.a. I. mendearen erdialdean, Julio Zesarrek, Ponpeiok eta Krasok Lehen Triunbiratoa, osatu zuten, Errepublika haien menpe gera zedin. Nolanahi ere, jelosiak sortu ziren haien artean, eta borrokatzeari ekin zioten berriz erromatarrek. Zesar, garaile aterata eta diktadore bilakatu zen. Hala ere, K. a. 44an, bere laguntzaile batzuek, Brutok eta Kasiok besteak beste, Zesar hil zuten. Zesarrek monarkia berreskuratu nahi zuelakoan. Hiltzaileen kontra egiteko, Bigarren Triunbiratoa osatu zuten Oktaviok, Lepidok eta Marko Antoniok. Nagusitasuna bilatu nahian, haien artean mendeko hirugarren gerra zibila piztu zen. K. a. 31n, Actium batailaren ostean, Oktavio Erromako buru bakarra bihurtu zen.

Arerio guztiak garaituta, Augustok botere osoa bereganatu zuen, Errepublikako ohiturei eta erei eutsi bazien ere. Ondorengoa, Tiberio, hautatu zuen, Julio-Klaudiar leiuna sortuz. Errimaren menpeko lurraldea zabaldu zen, eta barneko segurtasunak jarraitu zuen, enperadoreen ustelkeriak ustelkeria.

ERROMATARREN HEDAPENA URTEETAN ZEHAR

Lau gizarte talde handiak aurkitu ditzakegu. lehenengo talde aemperadorea izaango litzateke, bigarren taldea senatua eta aberats hiritarrak, irugarrena nekasariak, merkatariatza, eta abar, eta laugarren taldea esklabuak.

Bost "lan" mota zeuden:

               1) Enperadorea, boterea zuen inperioaren garaian.

               2) Senatua, enperadoreari reabakiak hartzen laguntzen zion.

               3) herritarrak, askeak ziren eta eskudibeak zituzten.

               4) Ez-herritarrak, askeak ziren baina ez zituzten eskubideak.

               5) Esklabuak, ez ziren askeak eta ez zituzten eskubiderik.