SORRERA ETA GIZARTEA

K.a. I. mendearen erdialdean, Julio Zesarrek, Ponpeiok eta Krasok Lehen Triunbiratoa, osatu zuten, Errepublika haien menpe gera zedin. Nolanahi ere, jelosiak sortu ziren haien artean, eta borrokatzeari ekin zioten berriz erromatarrek. Zesar, garaile aterata eta diktadore bilakatu zen. Hala ere, K. a. 44an, bere laguntzaile batzuek, Brutok eta Kasiok besteak beste, Zesar hil zuten. Zesarrek monarkia berreskuratu nahi zuelakoan. Hiltzaileen kontra egiteko, Bigarren Triunbiratoa osatu zuten Oktaviok, Lepidok eta Marko Antoniok. Nagusitasuna bilatu nahian, haien artean mendeko hirugarren gerra zibila piztu zen. K. a. 31n, Actium batailaren ostean, Oktavio Erromako buru bakarra bihurtu zen.

Arerio guztiak garaituta, Augustok botere osoa bereganatu zuen, Errepublikako ohiturei eta erei eutsi bazien ere. Ondorengoa, Tiberio, hautatu zuen, Julio-Klaudiar leiuna sortuz. Errimaren menpeko lurraldea zabaldu zen, eta barneko segurtasunak jarraitu zuen, enperadoreen ustelkeriak ustelkeria.

ERROMATARREN HEDAPENA URTEETAN ZEHAR

Lau gizarte talde handiak aurkitu ditzakegu. lehenengo talde aemperadorea izaango litzateke, bigarren taldea senatua eta aberats hiritarrak, irugarrena nekasariak, merkatariatza, eta abar, eta laugarren taldea esklabuak.

Bost "lan" mota zeuden:

               1) Enperadorea, boterea zuen inperioaren garaian.

               2) Senatua, enperadoreari reabakiak hartzen laguntzen zion.

               3) herritarrak, askeak ziren eta eskudibeak zituzten.

               4) Ez-herritarrak, askeak ziren baina ez zituzten eskubideak.

               5) Esklabuak, ez ziren askeak eta ez zituzten eskubiderik.

ZIRKUAK

Zirkoan, gurdi edo kuadriga lasterketak egiten ziren. Jendetza gehien biltzen zuen ikuskizuna zen hura. Greziar estadioaren egokitze bat izan zen eta spina deituriko bizkarrezur baten inguruan pista egokitu zuten.

Erromako lehenengo zirkua Zirko Maximoa izan zen K. a. VII. mendean eta Palatino eta Colina Aventina arteko aranean kokatzen zen. Dianaren tenplua eta Foro Boarioarekinbatera Servio Tulioren Erromako bihotza osatzen zuen.

NOLA IZAN ZEN ZIRKU ERROMATARRA       

NOLA DA GAUR EGUN ERROMATAR ZIRKUA  

TEATROA

Antzerki erromatarrak bokazio erlijiosoa zuen hastapenean. Baina, , tradizio erlijiosoak ez zuen bere momentu gorena bizi Erroman, eta ikuskizun profanoek hartu zuten besteen lekua; dantzak, mimoak, pentomimak, eta abar. Hasieran, ikuskizunok ez ziren zirku jokoak, gurdi lasterketak edo itsas batailak besterik. Tragedia eta Komedia, hots, antzerkia K.a. 240 urtean iritsi ziren. 

Erromatarren inperioaren handitasunaren isla dira teatroak. Izan ere, hiriek, garrantziaren araberako antzerkia eraikitzen zuten. Batzuetan, Erromatik kanpoko probintzien antzokiak, hiriarenak baino garrantzitsuagoak izatera iritsi ziren.

NOLA IZAN ZEN ERROMAKO TEATROA

NOLA DAGO GAUR EGUN ERROMAKO TEATROA 

ANFITEATROA

Erromako anfiteatro oso nagusia Koliseoa da eta Koliseoa, ia 500 urtez erabili zen. Erromako erdialdean dagoen eraikin handi bat da. Antzinatean, 50.000 pertsonentzako tokia zuen, laurogei harmaila hilarekin. Bertan gladiadore borrokez gain, beste ikuskizun batzuk ere egiten ziren koliseoan, animalia ehiza, exekuzioak, gudu ospetsuen antzezpenak eta mitologia klasikoan oinarritutako antzezlanak kasu.

NOLAEGON ZEN KOLISEOA

NOLA DAGO GAUR EGUN KOLISEOA